This video is one of a number made in 2012 at the University of North California as part of a National Endowment for the Humanities Summer Institute on `Roman Comedy in Performance' and uploaded to the Internet by Sharon James. The actors sing in the original Latin the final scene from the Bacchides , in which two fathers come to bring their sons from the house of two courtesans, only to ended up themselves being seduced by the ladies. The Latin text given below (in which line numbers are slightly different from those given in the description of the video on YouTube, has been taken from www.thelatinlibrary.com . Macrons and an English translation will be added later._
___NIC. Quid dubitāmus pultāre atque hūc ēvocāre ambōs forās? why do-we-hesitate to-knock and to-here to-call-out both outside PHIL. Haud moror. NIC. Heus Bacchis, iubē sīs actūtum aperīrī forēs, not I-delay hey Bacchis order will-you at-once to-be-opened door nisi mavoltis fores et postes comminui securibus. unless you-prefer door and posts to-be-smashed-to-pieces with-axes BACCHIS. Quis sonitu ac tumultu tanto nominat me atque pultat aedes? 1120 who by-sound and disturbance so-great calls me and knocks the house NIC. Ego atque hic. BACCH. Quid hoc est negoti nam, amabo? I and this-man what this is of-business I-will-love (= please) quis has huc ovis
adegit? who these hither sheep has-driven 1121a NIC. Ovis nos vocant pessumae. SOROR Pastor harum sheep us call the-terroble-women shepherd of-them
dormit, quom haec eunt sic a pecu balitantes. sleeps since these go thus from flock bleating BACCH. At pol nitent, haud sordidae videntur ambae. but by-heaven they-gleam not filthy seem both SOR. Attonsae hae quidem ambae usque sunt. PHIL. Vt
videntur 1125 shorn these indeed both continually have-been how they-seem deridere nos. NIC. Sine suo usque arbitratu.
to-mock us without own continually choice BACCH. Rerin ter in anno tu has tonsitari? SOR. Pol hodie altera iam bis detonsa certo est. BACCH. Vetulae sunt, ~ thimiame. SOR. At bonas fuisse credo. BACCH. Viden limulis, obsecro, ut
intuentur? 1130
SOR. Ecastor sine omni arbitror malitia esse. PHIL. Merito hoc nobis fit, qui quidem huc venerimus. BACCH. Cogantur quidem intro. SOR. Haud scio quid eo opus sit,
quae nec lac nec lanam ullam habent. sic sine astent.
exsolvere quanti fuere, omnis
fructus 1135
iam illis decidit. non vides, ut palantes
solae liberae
grassentur? quin aetate credo esse mutas:
ne balant quidem, quom a pecu cetero
absunt. 1138a
stultae atque haud malae videntur. SOR. Revortamur intro, soror. NIC. Ilico ambae
manete: haec oves volunt
vos. 1140a SOR. Prodigium hoc quidemst: humana nos voce appellant oves. NIC. Haec oves vobis malam rem magnam, quam debent, dabunt. BACCH. Si quam debes, te condono: tibi habe, numquam abs te petam.
sed quid est quapropter nobis vos malum minitamini? PHIL. Quia nostros agnos conclusos istic esse aiunt
duos. 1145 NIC. Et praeter eos agnos meus est istic clam mordax canis:
qui nisi nobis producuntur iam atque emittuntur foras,
arietes truces nos erimus, iam in vos incursabimus. B. Soror, est quod te volo secreto. S. Eho, amabo. N. Quo
illaec abeunt? BACCH. Senem illum tibi dedo ulteriorem, lepide ut lenitum
reddas; 1150
ego ad hunc iratum adgrediar, <si> possumus nos hos intro inlicere huc. S. Meum pensum ego lepide accurabo, quamquam odiost mortem amplexari. B. Facito ut facias. S. Taceas. tu tuom facito: ego quod dixi
haud mutabo. NIC. Quid illaec illic in consilio duae secreto consultant? PHIL. Quid ais tu, homo? NIC. Quid me
vis? 1155
PHIL. Pudet dicere me tibi
quiddam. 1155a N. Quid est quod pudeat? P. Sed amico homini tibi quod volo
credere certumst.
nihili sum. NIC. Istuc iam pridem scio. sed qui nihili es? id memora. PHIL. Tactus sum vehementer visco;
cor stimulo foditur. NIC. Pol tibi multo aequius est coxendicem.
sed quid istuc est? etsi iam ego ipsus quid sit probe scire puto
me; 1160
verum audire etiam ex te studeo. PHIL. Viden hanc? NIC. Video. PHIL.
Haud mala est mulier. NIC. Pol vero ista mala et tu nihili. PHIL. Quid multa? ego amo. NIC.
An amas? PHIL. Nai gar. NIC. Tun, homo putide, amator istac fieri aetate audes? PHIL. Qui
non? NIC. Quia flagitium est. PHIL. Quid opust verbis? meo filio non
sum iratus,
neque te tuost aequom esse iratum: si amant, sapienter
faciunt. 1165 BACCH. Sequere hac. NIC. Eunt eccas tandem
probri perlecebrae et persuastrices.
quid nunc? etiam redditis nobis
filios et servom? an ego experior
tecum vim maiorem? PHIL. Abin hinc?
non homo tu quidem es, qui istoc pacto tam lepidam inlepide appelles. BACCH. Senex optime quantumst in terra, sine <me> hoc exorare abs
te, 1170
ut istuc delictum desistas tanto opere ire oppugnatum. NIC. Ni abeas, quamquam tu bella es,
malum tibi magnum dabo iam. BACCH. Patiar,
non metuo, ne quid mihi doleat
quod ferias. NIC. Vt blandiloquast!
ei mihi, metuo. SOR. Hic magis tranquillust. BACCH. I hac mecum intro atque ibi, si quid
vis, 1175
filium concastigato. N. Abin a me, scelus? B. Sine, mea pietas, te exorem. N.
Exores tu me? S. Ego quidem ab hoc certe exorabo. P. Immo ego te oro, ut me
intro abducas. SOR. Lepidum te. PHIL. At scin quo pacto me ad te intro abducas? SOR.
PHIL. Omnia quae cupio commemoras. NIC. Vidi ego nequam homines, verum te
neminem deteriorem. PHIL. Ita
sum. 1180
BACCH. I hac mecum intro, ubi tibi sit lepide victibus, vino atque
unguentis. NIC. Satis, satis iam vostrist convivi:
me nil paenitet ut sim acceptus:
quadringentis Philippis filius me et
Chrysalus circumduxerunt.
quem quidem ego ut non excruciem,
alterum tantum auri non meream. BACCH. Quid tandem, si dimidium
auri 1185
redditur, in hac mecum intro? atque ut
eis delicta ignoscas. PHIL. Faciet. NIC. Minime, nolo. nil moror, sine sic.
malo illos ulcisci ambo. PHIL.Etiam tu, homo nihili? quod di dant boni cave culpa tua amissis:
dimidium auri datur: accipias, potesque et scortum accumbas. NIC. Egon ubi filius corrumpatur meus, ibi potem? PHIL.
Potandumst. 1190 NIC. Age iam, id ut ut est, etsi est dedecori, patiar, facere inducam
animum:
egon, cum haec cum illo accubet, inspectem? BACCH. Immo equidem pol
tecum
accumbam,
te amabo et te
amplexabor. 1192a NIC. Caput prurit, perii, vix negito. BACCH. Non tibi venit in mentem, amabo,
si dum vivas tibi bene facias
tam pol id quidem esse haud
perlonginquom, 1195
neque, si hoc hodie amissis, post in
morte eventurum esse
umquam? 1195a N. Quid ago? P. Quid agas? rogitas etiam? N. Libet et
metuo. B. Quid metuis? NIC. Ne obnoxius filio sim et servo. BACCH. Mel meum, amabo, etsi
haec fiunt,
tuost: unde illum sumere censes, nisi quod tute illi dederis?
hanc veniam illis sine te exorem. NIC. Vt terebrat! satin offirmatum
quod mihi erat, id me
exorat? 1200
tua sum opera et propter te improbior. BACCH. Neminis quam mea mavellem.
satin ego istuc habeo firmatum? NIC. Quod semel dixi haud mutabo. BACCH. It dies, ite intro accubitum,
filii vos exspectant intus. NIC. Quam quidem actutum emoriamur. S. Vesper hic est, sequimini. N. Ducite nos quo lubet tamquam
quidem addictos. 1205
BACCH. Lepide ipsi hi sunt capti, suis qui filiis fecere insidias.
